“Archeologie is van ons allemaal”
Archeoloog Elma Schrijer is werkzaam als Projectleider bij ADC ArcheoProjecten. “Momenteel ben ik betrokken bij het veldonderzoek in het projectgebied van Windplanblauw. Ik zorg ervoor dat dit onderzoek correct wordt uitgevoerd, de juiste conclusies worden getrokken en een nauwkeurige documentatie plaatsvindt. Momenteel graven we proefputten van 2 bij 4 meter waar we antwoorden mee willen krijgen op bepaalde landschappelijke vraagstukken, straks gaan we over op de grotere proefsleuven op plekken waar we écht archeologische waarden verwachten.”
“We weten dat de Swifterbantcultuur zich op de oevers en kreekruggen afspeelde, maar in hoeverre hebben ze ook het achterland gebruikt? Daar hopen we aan de hand van dit veldonderzoek antwoord op te krijgen.” – Elma
De Swifterbantcultuur
Van circa 5300 tot 2400 voor Christus leefden jagers, verzamelaars en boeren op de kreekruggen van de rivieren in het Rivierduingebied in Swifterbant. “Dit noemen we de Swifterbantcultuur. En die cultuur is enorm interessant; het is de eerste cultuur waarvan we met zekerheid weten dat ze van een bestaan als jager-verzamelaar, de switch hebben gemaakt naar een boerenbestaan. Maar wáárom deze switch is gemaakt, blijft een groot vraagteken. Het bedrijven van landbouw en veeteelt is namelijk veel intensiever en risicovoller dan het jagen en verzamelen. We hopen aan de hand van het veldonderzoek in het projectgebied van Windplanblauw meer duidelijkheid te krijgen.”
Landschappelijke vraagstukken
“In mei zijn we begonnen met het graven van proefputten in het projectgebied van Windplanblauw – ook wel het vermoedelijke ‘achterland’ van de Swifterbantcultuur. Met name de wanden van deze putten zijn voor ons interessant; we nemen hier veel monsters van en onderzoeken de grond. Doel hiervan is te achterhalen wat er duizenden jaren geleden mogelijk was. Hoe toegankelijk was het landschap toen? Hebben mensen en dieren überhaupt op de grond gelopen? Het gaat hierin voornamelijk om de flora.”
Archeologische waarden
“Naar verwachting zijn we eind juni klaar met de proefputten én ook met de vier proefsleuven. Deze vier sleuven zijn nodig voor de landschappelijke vraagstukken, maar ook om de archeologische waarden van het gebied te bepalen. De sleuven zijn een stuk groter dan de putten – namelijk circa 4 bij 24 meter – en we graven op vier plekken waar de kans op archeologie het grootst is. Op basis van eerdere onderzoeken verwachten we op deze plekken artefacten tegen te komen, denk aan gereedschap of potten.”
Samen met omwonenden
“Archeologie is van ons allemaal. Het is ons verleden, ons ontstaan. Daar willen we iedereen dan ook graag over informeren. Zo houden we de plaatselijke archeologiegroep continu op de hoogte en zijn zij er, zodra er iets gevonden is, als eerste bij. Maar ook omwonenden betrekken we graag; zo gaan we in september of oktober sleuven graven in het archeologisch monument in Swifterbant – de plek waar ooit negen mensen uit de Swifterbantcultuur zijn gevonden. De kans dat we hier interessante opgravingen gaan doen, is erg groot. Zodra dit het geval is, zorgen we ervoor dat omwonenden hier zelf op een leuke, laagdrempelige manier informatie over krijgen, bijvoorbeeld via open dagen (exacte invulling volgt). Zonder deze kennis te delen, heeft niemand een idee over hoe bijzonder het gebied waar we op leven is!”
Update Elma: eind augustus 2019
“We hebben onlangs in ons evaluatierapport uitgewerkt welke werkzaamheden we precies hebben uitgevoerd. Het is een soort tussenfase met eerste resultaten. Dit gaat naar de opdrachtgever en diverse instanties, waaronder de Archeologische beoordelingscommissie en de adviseur van de gemeente. De gemeente beslist samen met het rijk en de provincie over eventueel vervolgonderzoek.”
Fotografie: Sandra Cryns van Sans Fotografie.
