Fundaties IJsselmeer

Speciaal voor de windturbines in het IJsselmeer zijn ‘custom made’ fundaties ontwikkeld. Dit komt omdat de keuze is gemaakt om land turbines op het IJsselmeer te gebruiken. Hoe zijn deze fundaties nu opgebouwd?

Gereed maken van de bodem

Voordat een fundatie gebouwd kan worden is het belangrijk om goed te kijken in welke ondergrond de fundatie terecht komt. Het is namelijk van belang dat de fundatie stevig komt te staan zodat, wanneer de windturbine geïnstalleerd is, er bij wijze van spreken een schip tegenaan kan varen zonder dat de turbine omvalt. Bastiaan: “Om te kijken welke grondlagen en oude stroomgeulen er liggen op de plek waar de turbines gebouwd gaan worden is onder andere een oude kaart over het windturbine plan gelegd omdat te achterhalen. Een van de fundaties is op basis daarvan 50 meter verplaatst. Daarnaast hebben er ook verschillende grondonderzoeken plaats gevonden. Bij het ene onderzoek worden monsters genomen en bij het andere wordt gemeten hoeveel tegendruk de grond geeft waarmee de sterkte bepaald kan worden. De bovenste lagen van de IJsselmeerbodem bestaan vooral uit klei en veen. Deze grondsoorten zijn niet sterk genoeg om op te bouwen. Naast dat we bij iedere fundatie 22 buispalen heien tot op de pleistocene zandlaag, graven we voor een aantal fundaties de klei en het veen binnen het fundament weg en vullen we dit gat met zand tot de bouwhoogte. De andere fundaties worden met zand tot de bouwhoogte gevuld vanaf de zeebodem.”

Opbouw fundaties

Bastiaan: “Na het grondonderzoek op basis waarvan het ontwerp is gemaakt, worden de fundaties opgebouwd. In het midden van de fundaties wordt een hulp frame geplaatst op basis van vier palen, die zijn nodig om de geprefabriceerde elementen, in de vorm van een taartpunt, te ondersteunen. Vanaf het frame in het midden wordt een soort van mal gelegd zodat de buispalen precies op hun plaats geheid kunnen worden. Zoals in de afbeelding hiernaast te zien is. Tussen de palen komen damwandplanken. De planken zorgen ervoor dat de fundatie water en zand vrij is. Dit wordt dan ook wel de kofferdamconstructie genoemd.”

Taartpunten

Vervolgens worden de geprefabriceerde elementen één voor één aan de buitenzijde op de stalen balk gelegd en in het midden op de midden oplegging. Dan worden de palen afgevuld met beton zoals op onderstaande foto.

Ankerkooi en wapening

Om uiteindelijk een windturbine op de fundatie te kunnen plaatsen wordt er een ankerkooi geïnstalleerd. Dit is het stalen frame in het midden. Bastiaan: “Een ankerkooi vormt de verbinding tussen het beton en het metalen vlechtwerk in de fundatie én de windmolen. De ankerkooi bevat dus de draadeinden waarop het torendeel wordt geplaatst en vastgeschroefd. De windmolens brengen al hun kracht straks via de ankerkooi over op de fundatie. Daarnaast is het van groot belang dat de ankerkooi kaarsrecht wordt aangebracht, want als de ankerkooi niet waterpas staat, staat de molen straks scheef. Een kleine scheefstand van de ankerkooi geeft een grote afwijking op 125 meter hoogte, met alle gevolgen van dien.” Deze werkzaamheden zijn dan ook zeer secuur uitgevoerd.

Bastiaan: “Na het stellen van de ankerkooi is de wapening aan de beurt. Deze komt om de ankerkooi heen. De betonvlechter maakt met metalenstaven, matten en staaldraad een oersterk vlechtwerk tussen de buispalen en de ankerkooi. Al het vlechtwerk houdt de fundatie stevig bij elkaar en zorgt voor onverwoestbaar gewapend beton, dat sterk genoeg is om de windmolen overeind te houden.”

Buitenkant

Op de buitenkant is in geel en zwart markering aangebracht, zodat deze goed opvalt voor de scheepvaart. Uiteindelijk komt er op de fundatie nog een hek voor de veiligheid en een kraan om tijdens de operationele fase reserve onderdelen voor de turbine op het platform te kunnen hijsen. Wanneer een fundatie helemaal is afgebouwd, wordt er een windturbine op geplaatst.