Windplanblauw

Drie jaar na de start van de eerste bouwwerkzaamheden is Windplanblauw geopend. De meerderheid van het windpark is in lokaal eigendom, waardoor het windpark stevig verankerd is in de regio en bijdraagt aan gebiedsversterking in Noordwest Flevoland.

Minder turbines, acht keer zoveel stroom
Windplanblauw is een repoweringproject, waarbij 74 turbines in de noordwesthoek van Flevoland zijn vervangen door 61 nieuwe en krachtigere exemplaren. Daarvan staan 24 in het IJsselmeer. Ze vervangen de turbines van Vattenfall’s windpark Irene Vorrink, dat jarenlang pal langs de dijk stond, en de turbines van lokale ondernemers. De hoeveelheid elektriciteit die het park nu produceert, komt overeen met het verbruik van 1 miljoen Nederlanders. Dat is acht keer zoveel als in de oude situatie.

Meer dan helft windpark lokaal eigendom
Windplanblauw is een gezamenlijk project van Vattenfall en SwifterwinT, waarin zich 170 ondernemers, bewoners en turbine-eigenaren uit de regio Swifterbant hebben verzameld. SwifterwinT is eigenaar van 47 turbines in het park. Daarmee is Windplanblauw het windpark dat de meeste groene stroom in lokaal eigendom produceert in Nederland. De 14 turbines van Vattenfall staan allemaal in het IJsselmeer. De combinatie van nearshore en onshore in 1 project is voor de Nederlandse situatie uniek.

Goede buur, regio versterken
Vanaf het begin, de eerste plannen voor het windpark dateren uit 2009, heeft Windplanblauw de ambitie om met het windpark een goede buur van het dorp Swifterbant te zijn. Dankzij de mogelijkheid om financieel deel te nemen aan het project konden inwoners van de regio meeprofiteren van de komst van het windpark.

Bovendien wil Windplanblauw een bijdrage leveren aan het verbeteren van de vitaliteit van het dorp en zijn directe omgeving. Daarom werd een gebiedsfonds opgericht, dat de komende 20 jaar zo’n 1,5 miljoen euro investeert in de versterking van het dorp.

Martijn Hagens, CEO van Vattenfall Nederland:
“Windplanblauw zorgt voor een duurzamere energiehuishouding, een landschappelijke verbetering en een sterkere regionale economie, maar de kracht zit vooral in de lokale verankering. Waar Vattenfall ruime ervaring heeft in het ontwikkelen van windparken, is de kracht van SwifterwinT juist dat de organisatie zo diep geworteld is in de regio. Het bundelen van onze krachten is een klassiek voorbeeld van een win-win situatie.”

Hans Wichink, bestuurder bij Windplanblauw en directeur van SwifterwinT: “Provincie Flevoland wil in 2030 energieneutraal zijn. Windplanblauw levert een belangrijke bijdrage aan het realiseren van die doelstelling. Ik ben erg blij met het behaalde resultaat wat in nauwe samenwerking met de gemeenten Dronten en Lelystad, provincie Flevoland en het Rijk tot stand is gekomen. Bij het ontwikkelen van het windpark heeft samenwerking écht het verschil gemaakt. De samenwerking tussen drie regionale windverenigingen, die zijn samengegaan, en een corporate energiebedrijf, zoals Vattenfall, is geen vanzelfsprekendheid. Ik vind het bijzonder hoe Vattenfall heeft meegedacht om lokaal en regionaal de mogelijkheden voor coöperatieve samenwerkingen tussen burgers, bedrijfsleven en overheid te laten werken. De komst van Windplanblauw betekende voor de bewoners in het projectgebied en de omliggende dorpskernen de kans om financieel te profiteren. Het is fantastisch dat via de SwifterwinT-leden inmiddels 470 mensen uit de regio Swifterbant financieel betrokken zijn bij het park. Daarnaast brengt de bouw van het windpark een hoop werk met zich mee. Nu en in de toekomst. Het windpark is een stevige basis voor nieuwe, ondernemende ideeën die de energietransitie vooruit helpen.”

Extra uitdagingen op het water
De bouw van een windpark levert altijd hoofdbrekens op, maar de bouw van de 24 turbines op het water zorgde voor flinke uitdagingen. Standaard installatietechnieken voor windparken op zee zijn namelijk niet mogelijk in het ondiepe water van het IJsselmeer, waar de waterdiepte gemiddeld 4,5 meter is. Bovendien zijn de sluizen niet breed genoeg voor offshore schepen. Daarom moest voor het zware hijswerk gebruik worden gemaakt van een op maat gemaakte installatieopstelling bestaande uit gestabiliseerde drijvende pontons met een landkraan aan dek. Elke ponton was klein genoeg om door de IJsselmeersluizen te passen en ondiep genoeg om niet aan de grond te lopen.

Ook slecht weer zorgde voor de nodige problemen. Voor het hijsen van de zware torendelen en turbinebladen mag het niet waaien. Ook de golfslag moet minimaal zijn. Helaas werd de installatie op het water in 2023 gehinderd door slecht weer. Een ongekend lange periode van sterke noordelijke winden in het voorjaar werd gevolgd door de meest stormachtige juli ooit gemeten. Afgelopen winter zorgde het slechte weer ervoor dat de werkzaamheden opnieuw moesten worden uitgesteld. De ongebruikelijk overvloedige regenval zorgde ervoor dat de sluizen moesten worden gesloten vanwege hoog water.

Extra aandacht voor ecologie
Van nature is Windplanblauw ook betrokken bij zijn natuurlijke omgeving. Zo is het versterken van de lokale biodiversiteit een integraal onderdeel van het project. In het IJsselmeer is in de omgeving van de turbines een nieuw rustgebied voor futen gecreëerd en zijn rifballen geplaatst om vissoorten en mosselen aan te trekken.

De gemeente Dronten heeft op 27 mei een informatiebijeenkomst over de geluidsmetingen van de windparken georganiseerd. De geluidsmetingen (incl. nulmeting) zijn momenteel gaande en zullen gedurende 1,5 jaar plaatsvinden. Tijdens deze avond zijn de eerste voorlopige bevindingen van de geluidsmetingen toegelicht. Daarbij waren aanwezigen ook in de gelegenheid om hun ervaringen met het geluid te delen met de vertegenwoordigers van de gemeente en de windparken. Vooraf, tijdens en vlak na de bijeenkomst zijn daarnaast vragen gesteld. De gemeente Dronten heeft deze vragen beantwoord in een naslagwerk.

Het naslagwerk is te vinden op de website van de gemeente Dronten.

Heeft u vragen over de windparken in Dronten? Mail dan naar: windparken@dronten.nl
Heeft u een klacht of melding over de windturbines? Meld deze dan via:https://windplanblauw.nl/meldingsformulier

Lees ook: Informatiebijeenkomst gemeente Dronten

Windturbines maken geluid maar de windparken Blauw en Groen willen de geluidsoverlast voor omwonenden zo gering mogelijk maken. Komende maanden onderzoeken de parken verschillende technische maatregelen.

Met deze boodschap zijn vertegenwoordigers van de windparken Blauw en Groen het gesprek aangegaan met omwonenden tijdens een informatiebijeenkomst van de gemeente Dronten over de lopende geluidsmetingen van de windparken. Op de bijeenkomst, maandagavond 27 mei, werden enkele tientallen inwoners bijgepraat. De metingen zijn in juni 2023 gestart door specialisten van DGMR en Sensornet. Anderhalf jaar lang wordt het omgevingsgeluid gemeten. Er wordt gemeten in Dronten, Biddinghuizen, Swifterbant en Ketelhaven: op vijf plekken in de omgeving van Windplanblauw en de andere vijf staan bij Windplan Groen. Inwoners en geïnteresseerden kregen een toelichting op de eerste, voorlopige bevindingen. Ook konden ze vragen stellen en in gesprek gaan met de geluidsexperts en vertegenwoordigers van de gemeente en de windparken.

Geluidbeleving
Tijdens de bijeenkomst gaf de gemeente informatie over hoe de gemeente toezicht houdt op het naleven van afspraken in de vergunningen over geluid- en slagschaduw. Ook werd meer verteld over de manier waarop inwoners met klachten of zorgen een melding kunnen doen en wat hiermee gebeurt. Hiernaast was er ruimte om met gemeente en de windparken te praten over geluidbeleving en overlastervaring.
Ook als het om geluid gaat, willen de windparken een goede buur zijn en overlast minimaliseren. Daar werken ze dagelijks aan. De parken zijn verplicht zich te houden aan de wettelijke kaders zoals gesteld in de vergunningen. Het eerlijke verhaal is dat windmolens geluid maken en dat het kan gebeuren dat omwonenden overlast ervaren. Tegelijkertijd betekent overlastervaring niet automatisch dat er wetten, regels of (vergunnings)normen worden overschreden. Momenteel worden er door de gemeente Dronten, een turbineleverancier en door Windplan Blauw geluidsmetingen uitgevoerd. Aan de hand van de verzamelde resultaten, in combinatie met de meldingen die de windparken ontvangen, kunnen de parken gerichter kijken naar de technische mogelijkheden om de geluidsoverlast verder te verminderen.

Verschillende opties
De parken onderzoeken verschillende opties. Denk bijvoorbeeld aan een nieuwe generatie uilenveren (dat zijn een soort kartelrandjes die de luchtstromen langs de wieken veranderen), software aanpassingen in de bediening van de turbines en het werken met zogenaamd tegengeluid. Er is tijd nodig om de impact van technische aanpassingen te kunnen vaststellen. Als een technische oplossing bijdraagt aan minder geluidshinder is de intentie om die oplossing breed toe te passen. Over een half jaar worden opnieuw tussentijdse resultaten bekend en ook die bespreekt de gemeente met de inwoners.

Het moment is daar! Met trots kunnen wij melden dat het laatste turbineblad op woensdag 20 maart is gehesen. Hiermee is windpark Windplanblauw in Flevoland ‘voor het oog’ afgebouwd en staan alle 61 turbines op hun plek.

Hans Wichink, directeur SwifterwinT: “Ik ben erg blij met het resultaat dat wij hebben bereikt. Met het doorzettingsvermogen en de inzet van een geweldig team, in zeer goede samenwerking met Vattenfall, is er nu een mooi windpark gebouwd, waarmee we een grote bijdrage leveren in de energietransitie.”

Windpark Windplanblauw

Met deze laatste hijsoperatie is het park nog niet klaar. Voor een aantal turbines geldt dat er nog werkzaamheden in de turbine moeten plaatsvinden. Ook is een deel van de turbines de komende tijd nog in proefbedrijf. Pas na een uitgebreide testfase komen de turbines online. Deze worden dan door de bouwers overgedragen aan de eigenaren van het windpark.

Veel uitdagingen

Na hard werken en met de inzet van alle medewerkers zijn alle 61 moderne turbines werkelijkheid geworden Dat was geen makkelijke opdracht. Doordat de bouw onder andere afhankelijk is van het weer, kon er bijvoorbeeld tijdens harde tot stormachtige wind op land of bij bepaalde golfslag op water niet gebouwd worden. Matthew May, projectmanager Vattenfall: “Dicht bij de kust bouwen is vanuit een technisch perspectief een behoorlijke uitdaging. Dit project heeft zeker weten bloed, zweet en tranen gekost, maar ik denk het ons is gelukt om een waardige vervanger te creëren voor het ‘Irene Vorrink’ windpark, de voorganger van Windplanblauw.”

Daarnaast gaat bouwen op water gepaard met andere uitdagingen. Werken met groot materiaal betekent continu anticiperen op weer- en windvoorspellingen om vervolgens materieel en mankracht op basis van steeds veranderende omstandigheden optimaal in te zetten. Veiligheid van de medewerkers staat daarbij voorop, ongeacht of dit leidt tot vertraging. Stephan de Clerck, operationeel directeur SwifterwinT: “Bij de bouw staat veiligheid altijd voorop. Dat betekent tijdig anticiperen of de werkzaamheden wel of niet door konden gaan in verband met de veiligheid van onze medewerkers. Ook in de avonduren is veel gewerkt. Dat kan veilig omdat we er met elkaar voor hebben gezorgd dat er voldoende verlichting was.”

Meld je aan!

Wil je op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen in dit gebied, schrijf je dan in voor de nieuwsbrief van SwifterwinT via secretariaat@swifterwintbv.nl. SwifterwinT is samen met Vattenfall initiatiefnemer van Windplanblauw. Bewoners en ondernemers in het projectgebied in de omgeving van Swifterbant zijn eigenaar van SwifterwinT. SwifterwinT heeft 37 turbines op land en 10 op het IJsselmeer. Zo maken we samen werk van de energietransitie: duurzaam, toekomstgericht en met oog voor elkaar en onze omgeving.

Bij SwifterwinT staat circulaire economie centraal. We geloven in het verlengen van de levensduur van windturbines en het hergebruiken van onderdelen, wat niet alleen bijdraagt aan duurzaamheid maar ook economische voordelen biedt. Daarom werken we graag samen met partners die dezelfde visie hebben op duurzaamheid, zoals Business in Wind.

Wim Robbertsen, Managing Director van Business in Wind: “In 2018 hebben we Business in Wind opgericht. Wij richten ons op het kopen, demonteren, reviseren en elders opbouwen van gebruikte windturbines.”

Een tweede leven voor turbines

In 2021 is gestart met het saneren van turbines bij de Rivierduin-, Vuursteen- en Klokbekertocht. Inmiddels draaien deze gedemonteerde en weer opgebouwde turbines met succes in Kazachstan. Een deel van de gedemonteerde turbines zijn opgeslagen als reserveonderdelen. Binnenkort worden de turbines verwijderd aan de Noordertocht, waarvan er één naar Noord-Ierland gaat. De andere turbines zijn op transport gegaan naar Spanje en Portugal, over het algemeen gaat het grootste gedeelte naar Noord- en West-Europa.

Wim Robbertsen benadrukt: “Onze aanpak draait om het geven van een tweede leven aan turbines (re-use, hergebruik). We streven ernaar de turbines minimaal een levensduur van 35-40 jaar te geven, waarbij de goede turbines, nadat ze weg zijn gehaald, nog 15 tot 20 jaar probleemloos kunnen draaien. Als een turbine niet geschikt is om ergens anders weer op te bouwen, reviseren (refurbished) we de nog bruikbare onderdelen om te gebruiken als reserveonderdelen.”

Van hergebruik tot recycling

Niet alle turbines kunnen hergebruikt of gereviseerd worden. Als dat het geval is, wordt er gekeken naar een andere oplossing. De volgende stap is dan te kijken of de onderdelen voor een ander doeleinde gebruikt kunnen worden (repurpose). Business in Wind werkt weer samen met andere gespecialiseerde partners, die gebruikte turbinebladen omzetten in nieuwe producten zoals speeltuinen, banken en ook geluidsschermen. Als deze stap niet mogelijk is, wordt pas gekeken naar recycling van de turbines en welke onderdelen daarvoor gebruikt kunnen worden. Ongeveer 85-90% van de gedemonteerde turbines krijgt dus op een bepaalde manier een tweede leven.

Wim voegt toe: “Het streven is om zo min mogelijk te verspillen. We dragen hierin niet alleen zorg voor de turbines, maar ook voor de restanten van de fundering en de kabels. Ook bij deze onderdelen kijken we weer naar de verschillende mogelijkheden. Op deze manier kunnen we een mooie bijdrage leveren aan de circulaire economie.”

Meer informatie over Business in Wind is te vinden op www.businessinwind.com.

Directie en medewerkers SwifterwinT wensen iedereen fijne kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar!

De turbines die Windplanblauw in het IJsselmeer bouwt hebben hun eerste stroom geleverd. Er zijn inmiddels 13 turbines geïnstalleerd, waarvan er vijf helemaal gereed zijn. De turbines zullen de komende periode worden getest. De stroom die tijdens deze fase wordt opgewekt, komt direct al op het elektriciteitsnet terecht. Daarmee is de eerste duurzaam geproduceerde stroom uit dit deel van dit windpark een feit. 

Projectleider Matthew May van Vattenfall over deze mijlpaal. ”De eerste stroom is altijd een mooi en belangrijk moment voor een project. Na jaren van voorbereiding zetten we daarmee de volgende stap op weg naar een fossielvrij leven. Ik kijk er naar uit om de overige turbines zo snel mogelijk af te bouwen.”

Afgelopen mei stond de eerste turbine in het IJsselmeer overeind. Daarna werden binnenin de benodigde kabels en besturingssystemen geïnstalleerd. Nu de eerste turbines helemaal gereed zijn volgt een fase waarin ze worden getest. De windmolens produceren dan al energie, maar nog niet op volle capaciteit. Tijdens de testfase wordt langzaam opgeschaald naar volledige productie. De stroom die de windmolens tijdens het proefdraaien opwekken, wordt direct aan het elektriciteitsnet geleverd.

Over het IJsselmeerdeel van Windplanblauw

Verdeeld over twee rijen worden in totaal 24 turbines in het IJsselmeer gebouwd. Ze komen in de plaats voor de 28 turbines van windpark Irene Vorrink die jarenlang langs de dijk stonden. De nieuwe turbines zijn veel krachtiger dan de oude exemplaren. Ze hebben een gezamenlijk vermogen van 132 MW en de hoeveelheid elektriciteit die ze produceren komt overeen met het verbruik van meer dan 130.000 huishoudens.

De turbines in het IJsselmeer maken deel uit van Windplanblauw. Het windpark bestaat uit 61 turbines, verdeeld over land en water. Het deel op land is inmiddels operationeel. Het hele windpark moet in 2024 zijn opgeleverd.
Windplanblauw wordt ontwikkeld door SwifterwinT en Vattenfall. De groei van duurzame energiebronnen zoals wind, vormt een belangrijk onderdeel van de ambitie van Vattenfall om fossielvrij leven mogelijk maken binnen één generatie. Het project sluit ook goed aan bij de ambitie van de provincie Flevoland die in 2030 energieneutraal wil zijn. Windplanblauw levert een belangrijke bijdrage aan het realiseren van die doelstelling.

Wij vinden het belangrijk om bij te dragen aan de directe leefomgeving en lokale initiatieven te ondersteunen. Dit doen wij via windfondsen. Provincie Flevoland heeft in het kader van de klimaatweek een video gemaakt met daarin verschillende projecten die nu al gefinancierd worden door onder andere Stichting WinTfonds Swifterbant. Het is goed te zien dat er al mooie initiatieven zijn in de directe leefomgeving.

Windfondsen

De Stichting WinTfonds Swifterbant (een initiatief van a.s.r., SwifterwinT en Vattenfall) krijgt jaarlijks een bedrag van 80.000 euro. Naast Stichting WinTfonds Swifterbant zijn er ook de gebiedsfondsen van Lelystad en Dronten. Zij krijgen in de toekomst bijdragen voor leefbaarheid, cultuur en andere burgerinitiatieven. Dat gebeurt onafhankelijk via stichtingen waar SwifterwinT geen invloed op heeft.

Over de inzet van de windfondsen en deze vorm van participatie is een animatie gemaakt. Zo is in één overzicht duidelijk hoe het nu precies zit.