Windplanblauw

Na de positieve uitspraak van de Raad van State op 6 november 2019 zijn de belangrijkste vergunningen van Windplanblauw in Flevoland onherroepelijk. Hiermee kunnen initiatiefnemers SwifterwinT en Vattenfall beginnen met de realisatie van 61 nieuwe turbines, die vanaf 2022 zorgen voor groene stroom voor 400.000 huishoudens. Dat is vier keer meer duurzame energie dan de huidige 74 windmolens in dit gebied leveren.

Met de uitspraak is Windplanblauw weer een belangrijke stap dichter bij realisatie. “Zowel voor de ruim 150 ondernemers, bewoners en turbine-eigenaren van SwifterwinT als voor Vattenfall is dit een belangrijke mijlpaal,” licht Henk Kouwenhoven, senior development manager bij Vattenfall, toe. “We zijn zo’n 10 jaar geleden gestart met de voorbereidingen van dit windpark. We zijn blij dat we het windpark nu een stap verder gaan brengen. We zijn gestart met de aanbesteding voor de grondwerkzaamheden, bekabeling en de inkoop van de windmolens. We hopen in 2021 te kunnen starten met de bouw.”

Voordeel voor de omgeving
“We zijn al geruime tijd in gesprek met onder andere de partijen die beroepen ingediend hebben. Na de uitspraak van de Raad van State zullen we dat blijven doen,” vertelt Stephan de Clerck, bestuurder van Windplanblauw. “Windplanblauw wil graag een goede buur van het dorp zijn. We zijn voornemens om actief een bijdrage te leveren aan het verbeteren van de vitaliteit van met name het dorp Swifterbant, en we zullen ons daaraan houden. We zullen ons de komende tijd dan ook samen met het dorp richten op het concreet invullen van de financiële participatie en het Gebiedsfonds.”

>> Download hier het officiële persbericht

Staatssecretaris Barbara Visser schreef deze week in een brief aan de Eerste en Tweede Kamer dat “de initiatiefnemers van Windplanblauw en Windplan Groen in 2021-2023 niet verder kunnen met de bouw van de projecten”. De oorzaak is dat de geplande verplaatsing van een defensieradar vertraagd is; deze radar houdt het luchtruim in de gaten en is belangrijk voor de nationale veiligheid, maar de draaiende delen van de windturbines van Windplanblauw en windplan Groen kunnen deze radarsystemen verstoren.

Windplanblauw heeft kennis genomen van de brief van staatssecretaris Visser. Wij vertrouwen erop dat het Rijk een zorgvuldige afweging in de verschillende belangen maakt. Windplanblauw is al in een vergevorderd stadium en beschikt over de vergunningen, waardoor wij dit proces met vertrouwen tegemoet zien. Wij verdiepen ons momenteel in de materie en hebben overleg met het bevoegd gezag.

Op dinsdag 2 juli vond de zitting bij de Raad van State plaats, waar een aantal beroepen tegen Windplanblauw in behandeling werden genomen. Zowel Windplanblauw als de indieners van beroepen hebben hier de kans gekregen hun standpunten toe te lichten.

De Raad van State buigt zich de komende weken over een uitspraak. Deze zal naar verwachting over zo’n 12 weken komen, maar kan ook daarna nog uitgesteld worden. Op dit moment is de verwachting dat de uitspraak in oktober 2019 zal komen. In haar uitspraak geeft de Raad van State aan of de ingediende beroepen gegrond zijn of niet. Zijn ze gegrond, dan moet (een deel van) de procedure van het windpark opnieuw. Zijn ze ongegrond, dan zijn de vergunningen en het inpassingsplan onherroepelijk en is het windpark een belangrijke stap dichter bij realisatie.

SwifterwinT is samen met Vattenfall namens Windplanblauw al geruime tijd in gesprek met verschillende groepen binnen en buiten het gebied die zorgen hebben over het Windplan, of hier een beroep tegen hebben ingediend. Zij spreken zich uit over mogelijke hinder die door de molens, met name die ten zuiden van de Swifterringweg, veroorzaakt worden, bijvoorbeeld door geluid, slagschaduw en/of verlichting. Ook met de recent opgerichte ‘Windbrekers’ zijn we al geruime tijd in gesprek.

Ook met de recent opgerichte ‘Windbrekers’ zijn we al geruime tijd in gesprek. Op 21 mei 2019 hebben zij tijdens de Algemene Ledenvergadering van SwifterwinT ruimte gekregen hun standpunten toe te lichten.

Maatregelen
Windplanblauw neemt de zorgen van haar gesprekspartners serieus en zal daarom maatregelen nemen om hinder te beperken:

Slagschaduw op de gevels van woningen in de dorpskern van Swifterbant wordt tot een minimum beperkt​. Dat houdt in dat de molens zo snel mogelijk stilgezet worden als er slagschaduw op een gevel van een woning in de dorpskern van Swifterbant valt.

Op de turbines zal overdag witte knipperende verlichting en ’s nachts rode vastbrandende verlichting branden. Bij goed zicht worden de lichten nog eens maximaal 90% gedimd.

De vijf turbines het dichtst bij het dorp staan op gemiddeld 1400 meter afstand. De dichtstbijzijnde turbine staat op 1100 meter afstand. Hiermee blijft het geluid in het dorp ver onder de wettelijke norm.

Windplanblauw wil graag een goede buur van het dorp zijn: voor, tijdens en ná de realisatie van het windpark. De leefbaarheid en vitaliteit van Swifterbant ligt ons na aan het hart. Windplanblauw wil graag samen met het dorp kijken hoe de vitaliteit van het dorp kan worden vergroot. Daarom wordt er een gebiedsfonds ingericht waarmee initiatieven ter verbetering van de leefbaarheid en vitaliteit van de dorpskernen mede gefinancierd kunnen worden. Dit fonds, met een verwachte omvang van €250.000,- tot €300.000,- per jaar, wordt voor 50% besteed aan de leefbaarheid van de kernen; bewoners en belanghebbenden kunnen meebeslissen over waar dat aan wordt besteed. De overige 50% wordt besteed aan het faciliteren van de energietransitie in de gemeenten Dronten en Lelystad. De inrichting gebeurt in nauwe samenspraak met de gemeenten.

Er bereiken ons veel vragen over Windplanblauw. Om meer duidelijkheid over verschillende thema’s te geven, zetten we de feiten van Windplanblauw in een factsheet op een rij.

Download hier de factsheet van Windplanblauw

Windplanblauw gaat slagschaduw op de gevels van woningen in de dorpskern van Swifterbant tot een minimum beperken. Als er slagschaduw op een gevel van een woning in de dorpskern van Swifterbant valt, worden de turbines zo snel mogelijk stilgezet. Ook zal de rode nachtverlichting op de turbines niet knipperen, maar vast branden. Bij goed zicht worden de lichten nog eens maximaal 90% gedimd.

Windplanblauw is volop in beweging. In 2022 zal het windpark met 61 grote, moderne turbines in de noordwesthoek van Flevoland, volledig draaien. “We zitten inmiddels echt in de uitvoerende fase”, legt Stephan de Clerck, voorzitter SwifterwinT bv uit. “Vrijwel alle vergunningen en subsidies zijn binnen, het is nu voorbereiden op de daadwerkelijke bouw.” Een deel van de omgeving maakt zich echter zorgen over zaken als geluid, slagschaduw en verlichting. “Als initiatiefnemers nemen we deze zorgen serieus en hebben we op basis van gesprekken passende maatregelen getroffen om hinder te beperken.”

“We hechten aan overleg. Als bewoners hun zorgen bij ons uiten, proberen we
natuurlijk te komen met een passende oplossing.”

Zorgen over geluid
Hoewel het geluid van de turbines binnen de wettelijke norm blijft, worden verschillende maatregelen getroffen om tegemoet te komen aan de zorgen van omwonenden. “Dankzij onder meer een verbeterd rotorontwerp en geluidsisolatie kunnen we het geluid van de nieuwe windturbines van Windplanblauw flink terugbrengen,” zegt Henk Kouwenhoven, senior development manager bij Vattenfall. “Daarnaast staan de turbines op grote afstand van het dorp. In veel windparken is een minimale afstand van 800 meter gebruikelijk. In Windplanblauw staan de vijf molens aan de rand van Swifterbant (aan de Rivierduintocht) op gemiddeld 1400 meter afstand van het dorp.” 

Een goede buur
Initiatiefnemers SwifterwinT bv en Vattenfall willen een goede buur van het dorp zijn. Voor, tijdens en na de realisatie van het windpark. “Windplanblauw investeert in het dorp, en geeft het dorp mogelijkheden om mee te investeren,” vertelt Stephan de Clerck. “Er komt een gebiedsfonds om de leefbaarheid van het dorp een impuls te geven; bewoners en belanghebbenden beslissen mee over de besteding hiervan. Ook kunnen bewoners zelf investeren in Windplanblauw; in de volgende fase van het plan stellen we ca. 10 miljoen euro investeringsruimte beschikbaar voor bewoners tegen een aantrekkelijke rente. Wie hierover mee wil denken kan nu al gratis en vrijblijvend Vriend van Windplanblauw worden. Daarnaast blijft Windplanblauw in dialoog met het dorp om te kijken wat we nog meer voor elkaar kunnen betekenen.”

Windplanblauw ontwikkelt een windmolenpark in de noordwesthoek van Flevoland. Een deel van het projectgebied ligt in het Rivierduingebied in Swifterbant; een gebied met zeer hoge archeologische waarde. “Van 5300 tot 3400 voor Christus leefden jagers, verzamelaars en boeren op de kreekruggen van de rivieren – dit is de Swifterbantcultuur”, vertelt Jeroen Holman, bestuurslid SwifterwinT bv. “Het Rivierduingebied is uiteindelijk overstroomd, maar door laagjes slibafzetting is de beschaving heel mooi bewaard gebleven. Het is nu cultureel erfgoed dat voor de eeuwigheid begraven óf bewaard moet blijven.”

“Je kunt dit deel van het projectgebied van Windplanblauw als
het Pompeï van de Steentijdarcheologie beschouwen”
– Jeroen Holman

Archeologisch masterplan
“Als organisatie willen we cultureel erfgoed beschermen”, vertelt Jeroen. “Eind 2017 zijn daarom al de eerste onderzoeken gestart. Dit ging destijds via de cyclus van de Archeologische Monumentenzorg; dat start met research, gevolgd door boringen, het graven van proefputten en -sleuven en eventueel een opgraving. Volgens deze cyclus zouden we dit alleen doen op de plekken waar de windturbines komen te staan. Aangezien de Swifterbantcultuur niet op één rechte lijn leefde – zoals de nieuwe turbines wel staan opgesteld – kan onderzoek volgens de AMZ-cyclus de wetenschappelijke waarde tenietdoen. Daarom hebben we samen met de provinciale archeoloog, de gemeente, de Rijksdienst Cultureel Erfgoed en de Rijksuniversiteit Groningen een andere, meer efficiënte werkwijze bedacht waarin we samen bepaald hebben wáár in het gebied welk type onderzoek gedaan wordt zodat het zo goed mogelijk bijdraagt aan de wetenschap. Deze werkwijze is samengevat in een ‘archeologisch masterplan’. Het is een win-win situatie: Windplanblauw plaatst haar molens op de gewenste locaties en archeologen krijgen de gelegenheid de kennis over de Swifterbantcultuur te vergroten.”

“Het archeologisch masterplan is een unieke vondst
en creëert een win-win situatie”
– Jeroen Holman

Voorlopige planning
Als je in Nederland de archeologie ‘verstoort’, komt daar veel bij kijken. “Alles wat waardevol is moet bewaard blijven”, vertelt Tom van de Linde, projectleider archeologie van Windplanblauw. “Op basis van eerdere onderzoeken maken we in de zomer op verschillende plekken waar hoge archeologische waarde wordt verwacht, proef-sleuven waarmee we kunnen inschatten wat we in het gebied kunnen verwachten. Denk aan begravingen, maar ook aan overblijfselen van nederzettingen, gereedschap, zaden en organische resten. Universiteit Groningen gaat ons helpen bij het uitvoeren van wetenschappelijke analyses die ons inzicht geven in de levenswijze van de Swifterbantmens. Het interessante aan de Swifterbantmens is namelijk dat hij in een heel bijzondere tijd van de geschiedenis leefde: de overgang van jager-verzamelaar naar landbouw. De Swifterbantmens deed beide.”

Als er een grote opgraving nodig is, wordt de omgeving hierbij betrokken. “Meerdere boerenfamilies leven al tientallen jaren in het gebied en weten veel van de Swifterbantcultuur én het Rivierduingebied. We betrekken hen daarom graag bij nieuwe ontdekkingen”, vertelt Jeroen. “Ook voor amateurarcheologen en archeologiestudenten zijn deze mogelijke opgravingen erg interessant.”

Actuele status
“De vergunningen voor de aanleg van het windpark zijn verleend”, vertelt Stephan de Clerck, bestuurslid van SwifterwinT bv. “We zijn druk bezig met het inkopen van alles wat nodig is en met het uiterlijk van het onderstation; de ‘stekkerdoos’ die de energie uiteindelijk naar de centrale stuurt. Ook hebben we de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE+) gekregen die het voor ons mogelijk maakt om met fossiele energie te concurreren.” Henk Kouwenhoven, Senior Development Manager bij Vattenfall, vult aan: “We zijn gekomen waar we nu zijn door efficiënte samenwerking tussen de initiatiefnemers. Daarnaast streven we ernaar de bewoners van en rondom het gebied zo goed mogelijk te betrekken. Wie graag nauw betrokken wil zijn bij de ontwikkeling van het windpark, kan Vriend van Windplanblauw worden. Daarnaast organiseren we evenementen voor een breed publiek, zoals de Open Winddag.”

Open Winddag 20 april 2019
Tijdens de Open Winddag op 20 april 2019, komen bezoekers alles te weten over de huidige stand van zaken rondom het windpark. “Daar gaan we in gesprek met bewoners en kunnen zij via een computerprogramma bekijken hoe het windpark eruit komt te zien. Met een leuk programma maken we het bezoek zo laagdrempelig mogelijk,” licht Stephan de Clerck toe.

Tijdens de Open Winddag is er ook een excursie naar de windmeetmast en informatie over de archeologische waarden in het gebied. Meer informatie over het programma, het project en de Vrienden van Windplanblauw is te vinden op www.windplanblauw.nl.